Kiracı Hakları Kanunu
Ev satın alamayan veya geçici olarak bir yerde ikamet etmesi gereken kişiler kiracı olarak oturmaktadır. Bu durumda kiracıların ev sahipleri tarafından mağdur edilmemeleri için kiracı hakları kanunu bulunmaktadır. Mülk sahibiyle kiracı arasındaki ilişkiyi düzenleyen kiracı hakları kanunu 2011 yılından itibaren yürürlüğe girmiştir.
Borçlar kanunu kapsamında kiracılar hangi haklara sahiptir? sorusu da 2019 yılı itibariyle güncellenmiş ve günümüzde hala geçerliliğini koruyan haklar arasında yer almaya devam etmiştir. Her kiracının bilmesi gereken haklar bulunmaktadır.
Özellikle borçlar kanunu gereğince mülk sahibi ve kiracı arasındaki gerçekleştirilen kira sözleşmesi günümüzde bir senet niteliği taşımaktadır. Bu nedenle de herhangi bir mülk kiralamadan önce mutlaka sözleşme içerisindeki şartlar dikkatlice okunmalıdır.
Ev sahibinin kiracıya olan sorumlulukları ise şöyle sıralanabilir;
- Ev sahibi kiracı hakları gereğince haklı bir gerekçesi olmadan kiracının kontrat süresi dolmaması halinde evden çıkarmamaktadır. Burada belirtilen haklı gerekçeleri ise mülk sahibinin kendisi, alt soyu, üst soyu, eşi veya bakmakla yükümlü olduğu kişiler için mülkün ihtiyaç duyulması veya satılması halinde kiracı çıkartılabilir.
- Borçlar kanununun 301 inci maddesi gereği mülk sahibi sözleşme boyunca evi kiraladığı şekilde tutmalı bu nedenle de kiracının izni ve onayı olmadan evde herhangi bir tadilat yaptırmalıdır. Yaptırılması gereken tadilatı mutlaka gerekli ise bunun maliyetini mülk sahibi ödemelidir.
- Kiracı sözleşmeden sonra oluşan kusurlar nedeniyle evin tamamını kullanmıyorsa ev sahibi bu kusurları gidermekle yükümlüdür. Eğer bu sorunlar giderilmezse ev sahibi kira bedelinde indirim yapmak zorundadır.
- Kira kontratları aksi belirtilmediği sürece sona edecekleri tarihten 15 gün öncesine kadar herhangi bir yeni sözleşme hazırlanmadığı takdirde sözleşmeyi yeniden 1 yıl olarak güncellenir.
- Kiracı kiralamış olduğu mülkü başka birisine mülke zarar gelmemek koşuluyla devretme hakkına sahiptir. Ancak devir için mülk sahibinden izin alınması gerekmektedir.
- Ev için belirlenmiş olan sigorta ve vergiler aksi bir anlaşma bulunmadığı sürece mülk sahibine aittir.
- Ev sahibi kiracı evden çıkarken evi ilk teslim ettiği şekilde geri teslim aldıysa almış olduğu depozitoyu geri vermekle yükümlüdür.
- Kiracı zamanında ödenmeyen kiraları ödemekle yükümlüdür. Ancak mülk sahibi geç ödenen kiralar için ekstra ödeme talep edemez.
- Kiracı zamanla eskiyen demirbaşlarından sorumlu değildir. Bu bağlamda eskiyen mobilyalar veya solan duvarlar için kiracıdan para talep edilemez.
- Kiracının oturduğu ev kentsel dönüşüm nedeniyle boşaltılacak aksa burada oturan kiracı devletten 2 kira kadar yardım talep edebilir.
Ev Sahibi- Kiracı Anlaşmazlıkları Nelerdir?
Ev sahibi- kiracı anlaşmazlıkları içerisinde en sık rastlanan tüfe’ye göre belirlenmiş olan kira oranının ev sahibi tarafından az bulunması ve kiracıyı çıkarmak istemesi yer almaktadır. Aynı zamanda ev sahipleri ile kiracılar arasında yaşanan bir diğer anlaşmazlık ise depozito konusunda olmaktadır. Genellikle ev sahipleri eften püften sebepler gereğince kişilere ödeyeceği depozitodan para kesmektedir. Bu durumda kiracıların zamana bağlı olarak meydana gelmiş hasarlardan mesul olmadığı ve bu eşyalar için depozito kesilmeyeceği açıkça ortadadır.
Kasti olarak verilmiş zararlarda veya normal koşullarda oluşması mümkün olmayan zararlarda ev sahipleri depodan para kesme hakkına sahiptirler. Ancak bunun halin üzerindeki herhangi bir gerekçe ile depodan para kesmeleri mümkün değildir.
Aynı zamanda kiracıların mutlaka eve girecekleri zaman hasarlı olan ürünleri sözleşme içerisine ilave ettirerek bunların ev sahibi tarafından yaptırılmasını talep edebilirler veya gerekli görülmüyorsa yaptırılması talep edilmeyebilir. Aynı zamanda kiracıdan önce kusurlu olan eşyaların daha sonra ev sahipleri tarafından depozito içerisinden kesilmeleri de mümkün olmayacaktır. Bu nedenle mutlaka kira sözleşmelerinde evde kusurlu olan ürünleri not aldırmayı unutmayın.