Kiracıların Bilmesi Gereken En Önemli Haklar Neler?

Borçlar kanunu gereğince kendi konutlarında oturmayıp başka konutlarda kiracı olan kişilerin hakları bulunmaktadır. Özellikle mülk sahipleri tarafından oldukça fazla mağdur edilmekte olan kiracılar 2011 yılından itibaren yürür ne girmiş olan 6570 sayılı gayrimenkul kiraları hakkında kanun aracılığı ile kiracılar birçok hakka sahip olmuşlardır.

Günümüzde hâlâ geçerliliğini koruyan bu kanun çerçevesinde kiracıların bilmesi gereken en önemli haklar şöyledir;

• Ev sahibi kontrat süresi boyunca haklı bir gerekçesi bulunmadan kiracıyı mülkten çıkartamaz.
• Mülk sözleşmede nasıl kiralandığı oysa kira süresi boyunca o şekilde tutulmalıdır.
• Kira süresi boyunca evin içerisinde yapılacak tadilat masrafları mülk sahibine aittir.
• Kiracı sonradan meydana gelen kusurlar nedeniyle evin tamamından faydalanamıyorsa bu durumda kusurlar ev sahibi tarafından giderilmeli veya kirada indirim yapılmalıdır.
• Kiracı zamanı bağlı olarak meydana gelmiş kusurlardan veya eşyaların yıpranmasına mükellef değildir. Bu nedenle ev sahibi evi tahliye ederken bu gerekçeyle depozito dan para kesemez.
• Kira kontratı bitmesine 15 gün kala yeni bir sözleşmeyle hazırlanmışsa aynı sözleşme üzerinden 1 yıl daha oturmak mümkündür.
• Mülk sahibinin izin vermesi halinde kiracı kiraladığı mülkü bir başkasına kiralık olarak devredebilir. Bu nedenle mülk sahibi daha sonra devirden vazgeçerek devri iptal etmesi mümkün değildir.
• Mülk sahibi kiracıdan kirasını zamanında ödemesini talep edebilir ancak gecikmiş kiralar için herhangi bir ceza bedeli talep edemez.
• Kiracı oturduğu evden kentsel dönüşüm nedeniyle tahliye edilmesi halinde devletten 2 kira bedeli kadar yardım talebinde bulunabilir.

Kiracı Hakları İçin Nereye Başvurulabilir?

Genellikle kiracılar ile mülk sahipleri arasında sürekli olarak bir anlaşmazlık meydana gelebilmekte ve kiracıların hakları çiğnenmeye çalışabilmektedir.

Bu durumda kiracı hakları için nereye başvurulabilir? Sorusu haksızlığa uğramış kiracılar tarafından sıklıkla merak edilmektedir mülk sahibiyle yaşanmış olan problemler karşısında kiracılar sulh hukuk mahkemesine başvurarak çözüm sürecini başlatabilir.

Pandemi Sürecinde Kiracı Hakları

Bilindiği üzere 2020 yılı itibariyle ülkemizde pandeminin etkileri oldukça fazla görülmüştür. Bu durumda devlet güvencesi altına alınan kiracılar genellikle işsizlik nedeniyle mülk sahipleri tarafından evden atılmaya çalışılan kiracılar olmaktadır.

Özellikle 2 yıl süresi içinde birçok kişi işsiz kalmış ve ev kiralarını ödeyememiştir. Bu durumda birçok ev sahibi ev kirasını ödeme gerekçesiyle kiracılarını tahliye etmiştir. Normal şartlarda ev sahibi kiracısı kirayı ödemediği takdirde evi tahliye etme hakkına sahip olsa da pandemi koşulları olağanüstü hâl kabul edilmesi nedeniyle birtakım düzenlemelere gidilmiştir.

Hatta bu durum sadece konut kiracıları için değil işyeri kiracıları için de meydana gelmiştir. Bu durumda kiracı haklarını koruyan bazı düzenlemelere gidilmiştir.

Pandemi sürecinde kiracı hakları yani doğrultusunda kiracıların kira bedellerini ödemeleri için belirli bir süre tanınmıştır. Bu süreç içerisinde kira bedelini ödeyemeyeceğini düşünen kiracılar ise anlaşmayı feshetme hakkına sahip olmuştur.

Kontratsız Kiracı Hakları

Bilindiği üzere kira sözleşmeleri kirada oturacak kişi ve ev sahibi tarafından karşılıklı olarak sözlerim verildi somut belgelerdir. Ancak bazı kira sözleşmeleri somut belgeleriyle değil karşılıklı beyanlar doğrultusunda ilerlemektedir.

Bu durumda aslında kiracıların haklarını savunan bilmeleri için mutlaka kira kontratı yapmaları gerekmektedir. Aksi halde mülk sahibi tarafından herhangi bir gerekçe belirtilmeden ev içerisinden tahliye talep edilebilir.

Ve bu durumda da noter onaylı bir belge bulunmadığı için kiracıların haklarını savunmaları ve kendilerine yapılan haksızlığı ispat etmeleri bir hayli zor olmaktadır.

Kontratsız kiracı hakları içerisinde yer alan tek hakkı mülk sahibinin kontrat olmadan hukuksuzluk ile mülkü kiraladığı yönünde dava açmak olmaktadır.